Jak zastrzec dowód osobisty, by było to skuteczne?

Utracone dowody tożsamości zawsze stanowią poważny problem, nie tylko ze względu na konieczność wyrobienia nowych dokumentów, co wymaga czasu i wysiłku. Inny problem, z którym może się zmierzyć posiadacz zagubionego dowodu, to kradzież tożsamości. To zagrożenie nie jest jedynie abstrakcyjne i znane z mediów – istnieje realne ryzyko podszywania się pod kogoś innego i oszustw kredytowych. Zwłaszcza w dobie popularności pożyczek online, które można uzyskać bez wychodzenia z domu i osobistego kontaktu z pożyczkodawcą. Dlatego ważne jest, aby jak najszybciej podjąć konkretne działania, które pomogą chronić się przed działaniami nieuczciwych osób.

Zgłoszenie utraty dowodu tożsamości na policji

Jednym z pierwszych kroków, jakie powinien podjąć posiadacz zagubionego dowodu osobistego, jest zgłoszenie jego utraty w najbliższym komisariacie policji. Jednak samo zgłoszenie nie wystarcza – nie powoduje wycofania dokumentu z obiegu, tylko informuje organy państwowe o tej sytuacji. Mimo zgłoszenia, zagubiony dowód osobisty może nadal posłużyć oszustom do ubiegania się o pożyczki lub kredyty.

Nawet jeśli ten krok wydaje się nieskuteczny, nie należy go pomijać. Posiadanie potwierdzenia utraty dokumentu może być dowodem niewinności w przypadku, gdy ktoś uzyska finansowanie na skradziony dowód. Należy również pamiętać, że kradzież dokumentu często nie jest przypadkowa. Złodzieje tożsamości działają według wcześniej ustalonego planu i mają swoje wybrane ofiary. Dlatego mogą działać bardzo szybko i zdążyć zaciągnąć pożyczkę, zanim właściciel dowodu dowiaduje się o utracie i zgłasza to. Dlatego zgłoszenie na policję nie powinno być pierwszym krokiem, ale powinno się je dokonać dopiero po zgłoszeniu zagubienia dowodu osobistego.

Zastrzeżenie dowodu osobistego w BIK

Posiadanie osobistego profilu w Biurze Informacji Kredytowej może być przydatne nie tylko w przypadku sprawdzenia swojej historii kredytowej i oceny szans na uzyskanie finansowania. Darmowe raporty w ramach tzw. informacji ustawowych to tylko jedna z usług oferowanych przez BIK. Ponadto, korzystając z konta (patrz: „Jak założyć konto i korzystać z usług BIK?”), można skorzystać z płatnej usługi Alertów lub bezpłatnie zastrzec dowód osobisty w bazie danych. To sygnał, że osoba, która zgłasza zastrzeżenie, nie zamierza w przyszłości zaciągać żadnych zobowiązań. Jest to istotne, ponieważ zastrzeżenie nie musi dotyczyć tylko zagubionego lub skradzionego dokumentu. Może to być prewencyjne działanie – zastrzeżony dowód osobisty w BIK może być nadal używany w inny sposób.

Prawie wszystkie instytucje finansowe – banki, SKOK-i i większość firm pożyczkowych – współpracują z BIK w celu oceny zdolności kredytowej przyszłych kredytobiorców. Nie mają jednak bezpośredniego dostępu do bazy danych, a jedynie mogą wysyłać zapytania, na podstawie których otrzymują szczegółowe raporty dotyczące historii kredytowej swojego klienta. Jeśli osoba, która zastrzegła dowód osobisty, zostanie złożone zapytanie kredytowe w jej imieniu do BIK, bank lub inna instytucja zostanie o tym poinformowana.

System Dokumentów Zastrzeżonych

Ten system jest prowadzony przez Związek Banków Polskich i działa na całym terytorium Polski. Jednak w przeciwieństwie do bazy BIK, można w nim zastrzec tylko skradziony lub zagubiony dokument – może to być dowód osobisty lub paszport. Ważne jest również to, że informacja o zastrzeżeniu dokumentu tożsamości trafia nie tylko do instytucji finansowych, ale także do dostawców innych usług, takich jak operatorzy telefonii komórkowej. W ten sposób właściciel utraconego dokumentu nie musi obawiać się, że ktoś nieuczciwy zamówi w jego imieniu abonament telefoniczny lub inne powiązane usługi.

Odzyskanie dowodu to tylko pozorna ochrona

Często zdarza się, że zagubione dokumenty trafiają z powrotem do ich właściciela za pośrednictwem uczciwego znalazcy. To duże ulżenie, które najczęściej oznacza zaniechanie dalszych działań. Niestety, nawet w takim przypadku nie należy zaniedbywać środków zapobiegawczych. Nie można przewidzieć, czy zwrócenie dowodu osobistego nie miało na celu jedynie zmylenia czujności właściciela i powstrzymania go od zastrzeżenia dowodu. Znalezienie dowodu oznacza, że osoba ma dostęp do najważniejszych danych w nim zawartych i może ich użyć do wzięcia pożyczki online lub wyrobienia fałszywego dokumentu na te same dane.

W każdym przypadku zaleca się zachowanie szczególnej ostrożności. Oprócz zgłoszenia na policję, zaleca się również powiadomienie banku, w którym się jest stałym klientem (niektóre banki umożliwiają zgłoszenie zagubienia dowodu online). Ważne jest również, że dowód można zastrzec w innym banku, nawet jeśli nie ma się z nim związku (często za dodatkową opłatą). Jednak taka procedura jest czasochłonna i niekoniecznie przynosi oczekiwane rezultaty. Skuteczniejsze jest zastrzeżenie dokumentu w ogólnopolskich bazach danych i zachowanie ostrożności w przyszłości.

Sprawdź inne poradniki:

Podobne wpisy